Het observeren van non-verbale taal biedt je een krachtig instrument.
Wanneer je vraagt aan je collega/werknemer een shift kan overnemen, merk je dat de lippen op elkaar zijn geperst, vuisten gebald zijn en spieren gespannen zijn. Hoewel je een korte zucht hoort, komt er verder geen woord uit. Als je op dat moment niet aandachtig naar deze persoon kijkt en probeert empathie te “claimen” door over jouw kant van het verhaal te blijven doordrammen, verlies je de empathie van de ander. Bovendien mis je belangrijke signalen en een kans om een gesprek te voeren over de onderliggende redenen van deze spanning.
Observatie is cruciaal om te begrijpen wat er om ons heen gebeurt.
Observatie is een essentiële vaardigheid die ons helpt om beter te begrijpen wat er om ons heen gebeurt en ons aan te passen aan verschillende situaties. Niet alleen kan het ons helpen om effectiever te communiceren, maar het speelt ook een belangrijke rol in bepaalde beroepen en bedrijfstakken, zoals geneeskunde, therapie, investeringen, verkoop, management, veiligheidssector, … Er zijn zelfs stammen in het Amazonegebied die nog steeds overleven dankzij hun observatievermogen. Hoewel het misschien niet zo van levensbelang is in ons dagelijks leven, is het cruciaal om te begrijpen wat er om ons heen gebeurt en gedrag in kaart te brengen.
Om te kunnen observeren zijn aandacht en mindset belangrijke voorwaarden.
Vaak hoor ik tijdens mijn trainingen dat observeren als lastig wordt ervaren. We zijn zo gericht op verbale communicatie dat we vaak niet goed opletten tijdens een gesprek. We zien wel wat er gebeurt, maar onze aandacht is elders. Bovendien zijn we vaak niet in de juiste mindset tijdens een gesprek. Een belangrijk aspect van observeren is het vermijden van vooroordelen en interpretaties. We moeten onze waarnemingen baseren op feiten en voorkomen dat we conclusies trekken op basis van onze eigen aannames. Soms zijn we niet aanwezig om te luisteren, maar om anderen te overtuigen van onze eigen denkwijze.
Het belang van intentie en doel bij observeren.
Wanneer ik trainingen geef, krijg ik vaak de vraag: hoe begin je met observeren? Het begint met de intentie om te observeren. Dit is een actieve manier van kijken, waarbij je uitgaat van een specifiek doel. Net zoals bij het leren autorijden vraagt observatie oefening. Met wat oefening wordt het een automatisme.
Een goed startpunt is om te observeren of iemand comfortabel of oncomfortabel in een situatie zit. Door deze twee groepen van signalen te herkennen en te linken aan de situatie, kun je al heel ver komen. Het wordt nog krachtiger als je kunt benoemen wat je ziet en je communicatie kunt aanpassen op basis van deze observaties. Maar het belangrijkste is om te beginnen met de intentie om te observeren en het proces van observeren zelf.
Leer het verschil kennen tussen comfort en discomfort.
Signalen van discomfort en comfort zijn van onschatbare waarde bij het begrijpen van de gevoelens en aanpassingsvermogen van mensen in bepaalde situaties. Door deze signalen te observeren, kunnen we anderen beter helpen en samenwerken. Het kan ons ook helpen om verbonden te blijven met de mensen om ons heen en ons bewust te blijven van hun gevoelens en emoties. Hierdoor kunnen we empathischer worden en effectiever communiceren, wat kan leiden tot betere relaties en een harmonieuzere samenleving. Het kan ons ook helpen ons eigen welzijn te bevorderen door ons bewust te zijn van de signalen die we zelf afgeven.
Enkele veelvoorkomende signalen van discomfort zijn onder andere het bijten op de lippen, het bevochtigen van de lippen, het kort uitsteken van de tong tijdens het spreken, het beschermen van ons lichaam door bijvoorbeeld onze armen te kruisen, onze nek te bedekken, in onze nek te krabben, wriemelen met handen of voeten of op ons hoofd te krabben. Om deze signalen te observeren, kunnen we kijken naar spierspanning, ademhaling en andere fysieke indicatoren. Toch begint met de vraag of de persoon gespannen of ontspannen lijkt in de huidige situatie. Wanneer we eenmaal bewust zijn van de signalen van discomfort en comfort, kunnen we experimenteren en onze communicatie aanpassen aan wat we waarnemen. We kunnen ook proberen ander gedrag toetsen aan andere observatiecriteria, bijvoorbeeld door te kijken of iemand er verzorgd of onverzorgd uitziet en of deze persoon ons met respect behandelt of niet.
Versterk empathie en verbinding met de mensen in jouw omgeving.
In essentie is observatie een waardevolle vaardigheid die ons kan helpen in diverse aspecten van ons leven, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Het kan ons helpen om effectiever te communiceren, ons aan te passen aan verschillende situaties en meer empathie en verbinding te creëren met de mensen om ons heen. Laten we daarom onze observatievaardigheden verder ontwikkelen en ons bewust blijven van de signalen van comfort en discomfort.
Ik ben nieuwsgierig naar welke signalen van discomfort of comfort jij opmerkt tijdens jouw eerste 5 gesprekken. Aarzel niet om jouw ervaringen te delen.
Ik wens je veel plezier met observeren.
